อาหารที่ไม่ปลอดภัยอ้างอิงจากองค์การอนามัยโลก (WHO) มีส่วนทำให้สุขภาพไม่ดีรวมถึงการเจริญเติบโตและพัฒนาการที่บกพร่องการขาดสารอาหารระดับจุลภาคโรคไม่ติดต่อและโรคติดเชื้อและความเจ็บป่วยทางจิตในแต่ละปีผู้คนทั่วโลกหนึ่งในสิบคนได้รับผลกระทบจากโรคที่เกิดจากอาหาร Antonina Mutoro นักวิจัยด้านโภชนาการของศูนย์วิจัยประชากรและสุขภาพแห่งแอฟริกาอธิบายว่าอะไรเป็นสาเหตุของการปนเปื้อนในอาหารและวิธีลดความเสี่ยงของการเกิดโรค
การปนเปื้อนในอาหารคืออะไร?
การเข้าถึงอาหารที่ปลอดภัยและมีคุณค่าทางโภชนาการเป็นสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานที่หลายคนไม่ชอบ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะการปนเปื้อนในอาหาร สิ่งนี้หมายถึงการมีอยู่ของสารเคมีที่เป็นอันตรายและจุลินทรีย์ในอาหารที่สามารถทำให้เกิดการเจ็บป่วยได้ จากข้อมูลขององค์การอนามัยโลก การปนเปื้อนในอาหารส่งผลกระทบต่อคนประมาณ1 ใน 10 คนทั่วโลก และทำให้มีผู้เสียชีวิตประมาณ 420,000 คนต่อปี
การปนเปื้อนในอาหารสามารถ:
- ทางกายภาพ:สิ่งแปลกปลอมในอาหารอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บหรือเป็นพาหะนำเชื้อจุลินทรีย์ที่ก่อให้เกิดโรคได้ เศษโลหะ แก้ว และหินอาจเป็นอันตรายต่อการสำลัก หรือทำให้เกิดบาดแผลหรือฟันเสียหายได้ เส้นผมเป็นอีกหนึ่งสารปนเปื้อนทางกายภาพ
- ทางชีววิทยา:สิ่งมีชีวิตในอาหาร รวมทั้งจุลินทรีย์ (แบคทีเรีย ไวรัส และโปรโตซัว) สัตว์รบกวน (มอด แมลงสาบ และหนู) หรือปรสิต (หนอน) สามารถทำให้เกิดโรคได้
- สารเคมี:สารต่างๆ เช่น สบู่ตกค้าง ยาฆ่าแมลงตกค้าง และสารพิษที่ผลิตโดยจุลินทรีย์ เช่นอะฟลาทอกซินอาจทำให้เกิดพิษได้
อะไรคือสาเหตุของการปนเปื้อนในอาหารที่พบบ่อยที่สุด?
สาเหตุส่วนใหญ่ของการปนเปื้อนในอาหารคือการจัดการอาหารที่ไม่ดี ซึ่งรวมถึงการไม่ล้างมือตามเวลาที่เหมาะสม – ก่อนรับประทานอาหารและเตรียมอาหาร หลังใช้ห้องน้ำ หรือหลังสั่งน้ำมูก ไอหรือจาม การใช้อุปกรณ์ที่สกปรก การไม่ล้างผักและผลไม้ด้วยน้ำสะอาด และการเก็บอาหารดิบและอาหารปรุงสุกไว้ในที่เดียวกันก็อาจเป็นอันตรายได้เช่นกัน คนป่วยไม่ควรจับต้องอาหาร และคุณควรหลีกเลี่ยงการบริโภคอาหารที่ปรุงไม่สุกโดยเฉพาะเนื้อสัตว์
การทำฟาร์มที่ไม่ดีอาจทำให้อาหารปนเปื้อนได้ ซึ่งรวมถึงการใช้ยาฆ่าแมลงและยาปฏิชีวนะ อย่างหนัก หรือการปลูกผักและผลไม้โดยใช้ดินและน้ำที่ปนเปื้อน การใช้มูลสัตว์หรือสิ่งปฏิกูลที่ทำปุ๋ยหมักหรือดิบไม่เพียงพอก็เป็นอันตรายเช่นกัน
อาหารสดสามารถนำไปสู่ความเจ็บป่วยได้หลายอย่าง ตัวอย่างเช่น ในเคนยาการปนเปื้อนของเนื้อสัตว์ผลไม้และผักร่วมกับของเสียจากมนุษย์เป็นเรื่องปกติ นี่เป็นสาเหตุมาจากการใช้น้ำที่ปนเปื้อนเพื่อล้างอาหาร แมลงวันที่มีสารปนเปื้อนยังสามารถถ่ายอุจจาระและแบคทีเรียไปยังใบพืชหรือผลไม้ได้โดยตรง
อาหารริมทางเป็นอีกหนึ่งแหล่งที่มาของการปนเปื้อนในอาหาร อาหารเหล่านี้มีการบริโภคกันอย่างแพร่หลายในประเทศที่มีรายได้น้อยและปานกลางเนื่องจากมีราคาถูกและเข้าถึงได้ง่าย
อะไรคือสัญญาณบ่งบอกว่าคุณได้กินอาหารที่ปนเปื้อน?
สารชีวภาพและสารเคมีเป็นสารปนเปื้อนในอาหารที่พบบ่อยที่สุด พวกมันเป็นสาเหตุของ การเจ็บป่วยที่เกิด จากอาหารมากกว่า 200 ชนิดรวมถึงไทฟอยด์อหิวาตกโรคและลิสเทอริโอซิส โรคที่เกิดจากอาหารมักมีอาการท้องเสีย อาเจียน และปวดท้อง
ในกรณีที่รุนแรง ความเจ็บป่วยที่เกิดจากอาหารอาจนำไปสู่ความผิดปกติทางระบบประสาท อวัยวะล้มเหลว และถึงขั้นเสียชีวิตได้ ดังนั้น แนะนำให้ไปพบแพทย์ทันทีหากคุณเริ่มมีอาการ เช่น ท้องร่วงและอาเจียนต่อเนื่องหลังจากรับประทานอาหารหรือดื่ม
เด็กอายุต่ำกว่า 5 ขวบเป็นกลุ่มเสี่ยงต่อโรคที่เกิดจากอาหารมากที่สุด พวกเขาแบกรับภาระโรคที่เกิดจากอาหารถึง40% ระบบภูมิคุ้มกันของเด็กยังคงพัฒนาและไม่สามารถต่อสู้กับการติดเชื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพเท่ากับของผู้ใหญ่
ในประเทศที่มีรายได้ต่ำและปานกลาง ภูมิคุ้มกันที่ลดลงในเด็กสามารถเกิดขึ้นได้จากการขาดสารอาหารและการติดเชื้อบ่อยครั้งเนื่องจากสุขอนามัยและสุขอนามัยที่ไม่ดี รวมถึงการไม่สามารถเข้าถึงน้ำและห้องสุขาที่ปลอดภัย นอกจากนี้ เมื่อเด็กป่วย พวกเขามักจะมีความอยากอาหารที่ไม่ดี สิ่งนี้แปลว่าการรับประทานอาหารลดลง เมื่อรวมกับการสูญเสียสารอาหารที่เพิ่มขึ้นจากอาการท้องร่วงและอาเจียน สิ่งนี้สามารถนำไปสู่วงจรของการติดเชื้อและการขาดสารอาหาร และในกรณีที่รุนแรงอาจถึงแก่ชีวิตได้
สตรีมีครรภ์และผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำเนื่องจากความเจ็บป่วยหรืออายุก็มีความเสี่ยงพอๆ กัน ดังนั้นควรให้การดูแลเป็นพิเศษเพื่อป้องกันการเจ็บป่วยจากอาหารในกลุ่มเหล่านี้
เราจะทำอย่างไรเพื่อป้องกันการปนเปื้อนในอาหาร?
ความเจ็บป่วยที่เกิดจากอาหารยังส่งผลกระทบด้านลบทางเศรษฐกิจโดยเฉพาะในประเทศที่มีรายได้น้อยและปานกลาง ธนาคารโลกประเมินว่ามีค่าใช้จ่ายมากกว่า15 พันล้านเหรียญสหรัฐต่อปีในการรักษาโรคเหล่านี้ในประเทศเหล่านี้ ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องมีกลยุทธ์ในการป้องกัน
สามารถป้องกันการปนเปื้อนของอาหารได้ด้วยมาตรการง่ายๆ ดังนี้
- ล้างมือในช่วงเวลาสำคัญ (ก่อนเตรียม เสิร์ฟ หรือรับประทานอาหาร ก่อนให้อาหารเด็ก หลังใช้ห้องน้ำ หรือหลังทิ้งอุจจาระ)
- สวมชุดป้องกันที่สะอาดระหว่างเตรียมอาหาร
- จัดเก็บอาหารอย่างเหมาะสม
- ล้างอาหารดิบด้วยน้ำสะอาด
- แยกอาหารดิบและอาหารปรุงสุกออกจากกัน
- ใช้อุปกรณ์แยกต่างหากสำหรับเนื้อสัตว์และอาหารที่ต้องรับประทานดิบ
การทำฟาร์มที่ดี เช่น การใช้น้ำสะอาดและการใช้สารกำจัดศัตรูพืชที่ได้รับอนุมัติในปริมาณที่แนะนำ สามารถช่วยป้องกันการปนเปื้อนในอาหารได้
ผู้ขายอาหารจำเป็นต้องได้รับการฝึกอบรมเกี่ยวกับความปลอดภัยของอาหาร และจัดหาน้ำสะอาดและสุขอนามัยที่เหมาะสม
